I hope you enjoy this blog post.

If you want us to appraise your luxury watch, painting, classic car or jewellery for a loan, click here.

Kunst en politiek: het verband tussen beide in 2022

Als we denken aan kunst en politiek, zijn politieke kunstwerken en schilderijen in veel opzichten hun eigen vorm van activisme. Ze vertegenwoordigen namelijk een boodschap, uitgebeeld op een podium, die de eigen ideeën, meningen of kijk op de wereld van de kijker weerspiegelt. Waar Martin Luther ooit een proclamatie drukte en spijkerde die de religieuze wereld veranderde, spoort de impact van zetwerk nog steeds diep door in onze samenlevingen. Het verband tussen kunst en politiek kwam voor het eerst ter sprake in 2018, toen het Design Museum in Londen zich het ambitieuze doel stelde deze relatie te onderzoeken in een drie maanden durende tentoonstelling, getiteld from Hope to Nope, waarin de politieke impact van grafisch ontwerp, schilderijen en kunst in het algemeen werd ontleed en onderzocht.

Als een mijlpaal in het onderzoek naar de relatie tussen kunst en politiek zullen we beginnen met een korte bespreking van de eye-opening 2018 “Hope to Nope” tentoonstelling, gevolgd door een discussie over de impact van politieke kunstwerken en schilderijen door de tijd heen in verschillende rijken. Ten slotte zullen we de huidige trend bespreken van beroemdheden die in verschillende werken worden afgebeeld, en we zullen proberen de waarde van deze kunst te beoordelen aan de hand van het super populaire voorbeeld van Trump Art!

Zonder verder oponthoud, laten we erin duiken!

Inhoudsopgave

Hope to Nope Tentoonstelling, 2018

Visuele communicatie in de politiek

De tentoonstellingen in deze gedurfde en opvallende kunstcollectie bestrijken belangrijke politieke gebeurtenissen, van de wereldwijde financiële crash in het begin van de jaren 2000 tot Brexit en Trump, via de ideeëngedreven revoluties van ISIS en de Arabische Lente. De collecties beschouwen grafisch ontwerp als een middel tot verandering, waarbij wordt gekeken naar de manier waarop de vorm belangrijke politieke momenten heeft uitgedaagd en beïnvloed. Het gebruikte visuele communicatie als een lens om te focussen op de invloeden op opinie en debat binnen onze samenleving door middel van politiek kunstwerk en schilders van een reeks spraakmakende en amateurontwerpers. Ten slotte onderzocht het de vorm, en de kunst, en de strategie die de politiek die we elke dag zien vorm geeft. En hoe dat ons denken vormt.

De curator van de tentoonstelling, Margaret Cubbage, verklaarde in een interview dat we kort daarna bekeken, dat volgens haar de non-stop media en het gebruik van sociale netwerkplatforms ervoor zorgen dat mensen politiek bewuster zijn. Volgens haar bieden sociale media mensen een direct platform om hun mening te geven – hetzelfde platform dat politici gebruiken om actuele zaken te communiceren. Deze dialoog kan dominanter zijn dan onze eigen interacties en communicatie. Of je nu wilt meedoen of niet, de berichten verschijnen in onze nieuwsfeed.”

Honderden kunsttentoonstellingen vertellen het verhaal van politieke verandering en vooruitgang

Bezoekers van de tentoonstelling genoten van een reis langs de borden van Occupy Wall Street, langs het heldere en vreedzame activisme van de Umbrella Revolution in Hong Kong en door de straten van Sao Paulo. De organisatoren verzamelden meer dan 160 items die een statement maakten over beelden en ideeën. Ze dwongen ons ook om na te denken over gesprekken met politieke leiders.

De tentoonstelling onderzoekt zowel traditionele als evoluerende vormen van grafisch ontwerp, van protestposters, kunst en schilderijen tot op sociale media gedeelde memes, en gaat in op de polarisatie van de politiek en de wereldwijde reacties tegen het establishment. Het verkende het idee dat er in de samenleving een groeiende behoefte is aan kunst die representatief en nuttig is. Artistiek activisme, activeert en betrekt mensen op een visuele manier om begrip te kweken voor de realiteit van onze veranderende samenleving en economie.

Sociale media hebben een enorme invloed gehad op het politieke denken

Mevrouw Cubbage merkte ook op dat de rol van het internet bij een brede verspreiding het afgelopen decennium zo anders heeft gemaakt wat betreft visuele politieke communicatie. Ontwerpers en makers weten dat hun werk het potentieel heeft om de wereld rond te reizen, dus beelden worden bewust gemaakt op een manier die een specifiek publiek raakt. Bijvoorbeeld de ondermijning van populaire jongerenmerken door aanhangers van Jeremy Corbyn. Ze namen het Nike logo en maakten het hun eigen.

De displays in de tentoonstelling van het Design Museum presenteerden kunst als representatie van politiek onrecht en als opbouwer van politieke gemeenschap, en als kiem van politieke alternatieven. En er zijn interessante mogelijkheden om deze ideeën te onderzoeken. Artistiek activisme is door de recente politieke en economische crises een geliefd thema geworden in de kunstwereld.

Kunstenaars zijn vaak de toetssteen voor de reacties van een samenleving…

Dat komt omdat kunstenaars altijd snel reageren en een idee, emotie of gevoel belichamen. Op het Tahrir- of Maidanplein, tegen de macht van het Kremlin in, spreken kunstenaars namens hun publiek en hun volk. Dit is het idee dat het Design Museum onderzocht, en dat onze nieuwsgierigheid heeft gewekt om dit idee wat verder te onderzoeken. Wat is het verband tussen kunst en politiek en hoe weerspiegelt of corrumpeert kunst onze politieke status quo? Sommige uitspraken in deze tentoonstelling waren heel duidelijk over waar ze stonden. Andere waren subtieler en nodigden mensen uit om onze aanvaarding van de norm stilletjes en slim te bekritiseren. Ze verschoven het gewicht van wat het kunstwerk presenteert, naar hoe dat ons eigen leven beïnvloedt.

Het favoriete voorbeeld van de curator van grafisch ontwerp als politieke kunst is de typografie “Newborn” in Pristina, Servië, die werd onthuld op de dag dat het land de onafhankelijkheid uitriep. Het wordt elk jaar op 17 februari overgeschilderd om de verjaardag van het land in herinnering te brengen en vormt een gedurfde, met letters geschreven boodschap aan de wereld. Het is een feest en een mijlpaal waar mensen zich omheen kunnen verzamelen. Dat is bijna inzichtelijk voor wat deze tentoonstelling wil zijn. Het is een verzamelpunt. Een tijd voor bezinning. Wat vormt onze manier van denken? En hoe veranderen die invloeden?

De onverbrekelijke band tussen politiek protest en kunst

Gedurende een groot deel van de moderne geschiedenis is kunst een belangrijk medium geweest om te protesteren tegen onrecht en onderdrukking. Vanwege de doelstellingen van protestkunst; contact maken met het publiek en maatschappelijke verandering teweegbrengen, bestaat het vaak buiten de typische plaatsen waar je kunst zou verwachten, zoals een galerie. In plaats daarvan is politieke kunst en protestkunst vaker te zien op straat en, meer recent, op internet en sociale media.

In het Verenigd Koninkrijk heeft een van de meest succesvolle politieke kunstenaars van de afgelopen jaren steeds een politieke boodschap achter zijn werken gehad. Banksy maakte in Bristol furore met een reeks politiek geladen stencils, die al snel opdoken in grote steden over de hele wereld. Wellicht Banksy’s meest politiek geladen werk was zijn decoratie van de controversiële muur op de Westelijke Jordaanoever die Israël en Palestina scheidt.

Desondanks is het Verenigd Koninkrijk niet het meest prominente land als het gaat om politieke kunst. Hieronder bespreek ik drie landen met een sterke cultuur van politieke kunst

DE VERENIGDE STATEN

In tijden van grote onzekerheid in de westerse wereld, waar oude politieke instellingen aan het wankelen worden gebracht door het populisme van Brexit en Donald Trump, zien we wellicht een toename van de hoeveelheid politieke kunst en schilderijen. Sinds de (nu) langvergeten inauguratie van Trump hebben zijn draconische beleid inzake immigratie en zijn staalharde controle over de informatie die uit zijn administratie stroomt, inderdaad geleid tot de vrees dat hij de sterke Amerikaanse waarden van vrijheid van meningsuiting en vrijheid van spreken zou kunnen verwateren. Sommige commentatoren gingen zelfs zo ver om Trump als “fascist” te bestempelen.

Het feit dat de vrijheid van meningsuiting in het Westen beter in de wet is verankerd, betekent echter dat politieke en protestkunst minder radicaal is. Hoewel sommige politieke kunst beroemd en opmerkelijk wordt, zoals Shepard Fairey’s stencilportret van Barack Obama met de titel “Hope“, is de interessantste politieke kunst te vinden in landen met een minder goede reputatie op het gebied van de mensenrechten.

RUSLAND

Protestartiesten Pussy Riot op het Rode Plein in Moskou.

De Russische politieke artiesten met de meeste bekendheid in het buitenland zijn Pussy Riot, een volledig vrouwelijke punkband die in Moskou werd opgericht om te protesteren tegen het autoritaire en patriarchale regime in Rusland. In plaats van op te treden op traditionele muziekpodia, treedt de band ongesanctioneerd op in openbare ruimtes, gekleed in felgekleurde bivakmutsen. Hun beroemdste optreden vond plaats in de kathedraal van Christus de Verlosser in Moskou, waar zij protesteerden tegen Vladimir Poetin, die volgens hen een dictator is. De autoriteiten arresteerden hen snel, en voor hun acties brachten ze geruime tijd in de gevangenis door, wat hun zaak en idealen alleen maar verder aanwakkerde.

Na de arrestatie van Pussy Riot reageerde politiek kunstenaar en activist Petr Pavlensky door zijn mond dicht te naaien en voor een kathedraal in Sint-Petersburg te gaan staan met een bord ter ondersteuning van de band. In de jaren daarna heeft Pavlensky zich gevestigd als een prominent antiregeringspolitiek kunstenaar, die gebruik maakt van zelfverminking om de onderdrukking van de Russische staat te verbeelden.

CHINA

Ai Weiwei's protestkunst die zijn opsluiting uitbeeldt.

Verreweg de beroemdste kunstenaar die momenteel in China actief is – politiek of anderszins – is Ai Weiwei, een inwoner van Peking die met zijn kunstwerken de onderdrukking en censuur van de Chinese regering aan de kaak stelt. Weiwei is een anomalie in de Chinese samenleving, omdat hij routinematig wegkomt met kritiek op de regering waar anderen dat niet mogen. Zijn arrestatie en daaropvolgende gevangenneming in 2011 bewezen echter dat hij niet onkwetsbaar was, en veel commentatoren merkten op dat zijn opsluiting mogelijk politiek gemotiveerd was door de banden die binnen China consequent worden gelegd tussen kunst en politiek.

In de nasleep van zijn arrestatie hebben veel van Weiwei’s politieke kunstwerken verwezen naar de arrestatie van en het toezicht op hem door de regering, en zijn kunstwerken zijn daardoor grotendeels politieker geworden. Door middel van sculpturen en documentaires is Weiwei een uitgesproken criticus geworden van de onderdrukkende regering van zijn land.

Net als in Rusland wordt politieke kunst in China bedreigd met opsluiting. Het is juist dit autoritarisme dat protestkunst zo’n vitale en dappere daad maakt. In deze onzekere tijden zal het interessant zijn om te zien hoe protestkunst, en politieke kunst, en schilderijen in het algemeen, zich ontwikkelen in de VS en Europa.

Waardevol, of gewoon een hoop gebakken lucht? Een casestudy en debat rond Trump-kunst

Trump is een eindeloze bron van fascinatie geweest voor de kijkende wereld terwijl de verkiezingscyclus zich ontvouwde, waardoor velen zich afvragen hoe hij zover gekomen is.

Om een lang verhaal kort te maken, Trump is een controversieel figuur, en hij stond altijd centraal bij een van de meest bekeken gebeurtenissen in de wereldpolitiek. Er is veel geschreven over de gevolgen van Trump’s presidentiële campagne – en Trump’s presidentschap – voor Amerika en de wereld in het algemeen. Er is echter weinig geschreven over de bizarre impact die Trump heeft op de kunstwereld.

Natuurlijk hebben politiek en kunst zich in het verleden vermengd. Een bijzonder voorbeeld is Shepard Fairey’s inmiddels beroemde stencilportret van de Amerikaanse senator Barack Obama uit 2008, met daarop het woord “HOPE”. Het stuk werd een bepalend beeld van Obama’s uiteindelijk succesvolle presidentiële campagne. Maar de politieke kunstwerken die Trump afbeelden zijn interessant en ongekend omdat ze bijna volledig negatief zijn.

ONFLATTEUZE PORTRETTEN

Naarmate de presidentiële campagne van Trump meer vaart kreeg, hebben een aantal kunstenaars geprobeerd hem af te beelden in hun politieke kunst en schilderijen; vaak op weinig vleiende wijze. Begin 2016, toen de presidentiële campagne van Trump op gang kwam, schilderde kunstenares Ilma Gore uit Los Angeles een naakt van Trump – getiteld “Make America Great Again” – dat later op 1 miljoen pond werd geschat. Het stuk kreeg nog meer bekendheid toen de kunstenaar werd bedreigd met een rechtszaak, en toen berichten opdoken dat de kunstenaar was aangevallen door een Trump-aanhanger. Naar verluidt werd er een aantal biedingen van zes cijfers gedaan voor het politieke kunstwerk, maar geen enkele voldeed aan de vraagprijs van zeven cijfers, zodat het schilderij tot op heden niet is verkocht.

Wellicht geïnspireerd door het stuk van Gore, maakte een groep kunstenaars genaamd INDECLINE een standbeeld van Trump, dat zij plaatsten op Union Square, een druk gebied in het centrum van Manhattan; de woonplaats van de president. Andere standbeelden werden ook geplaatst in andere steden in de VS. Het stuk was duidelijk karikaturaaler dan het stuk van Ilma Gore, maar was evenmin flatteus. Het stuk duurde twee uur voordat het werd verwijderd door de afdeling parken van de stad. Met hun tong stevig in de wang, vertelden ze de pers dat “NYC Parks stevig tegen elke niet toegestane erectie in stadsparken is, hoe klein ook.” Vermoedelijk is dit politieke kunstwerk door de stad New York vernietigd, maar als het zou worden teruggevonden, zou het op een veiling zeker een behoorlijk bedrag opbrengen.

In een ander voorbeeld heeft de Britse kunstenares Alison Jackson een Donald Trump-imitator ingehuurd en talrijke foto’s geënsceneerd om haar indruk vast te leggen van hoe zijn leven achter gesloten deuren eruit ziet. Het is niet verrassend dat geld en schaars geklede vrouwen een grote rol spelen. Eén bepaald politiek kunstwerk, getiteld ‘Trump Money‘, werd getaxeerd op $6.000-8.000, en verkocht op² november 2016; minder dan een week voor de verkiezingsdag.

MAAR IS TROEFKUNST WAARDEVOL?

Zoals alle goede politieke kunst en schilderijen creëren deze stukken een gesprek; door Trump in een negatief daglicht te stellen openen ze discussies over het karakter van de zakenman en zijn geschiktheid als president. Bovendien kunnen sommige echt grappig zijn. Het karikaturale beeld van Trump is erg leuk, en iets waar veel van zijn tegenstanders van smullen; het eerder besproken politieke kunstwerk van Gore was een virale hit onder Hillary-aanhangers, en werd kort na de onthulling op grote schaal verspreid op Facebook en Twitter.

Maar op de lange termijn schatten we dat veel van deze politieke kunstwerken een vergelijkbare waarde zullen krijgen als de meeste opmerkingen die uit de mond van Donald Trump komen: niets. We zien niet dat deze politieke kunstwerken over tien jaar nog gewild zijn bij verzamelaars.

De politieke kunstenaars die deze werken maken, handelen binnen een context; zij maken kunst in een poging een wannabe-politicus waarmee zij het fundamenteel oneens zijn, in verlegenheid te brengen of in diskrediet te brengen. Politieke kunstwerken en schilderijen als deze hebben die context nodig om een impact te hebben op de kijker, dus toen het presidentschap van Donald Trump eenmaal voorbij was, ging de context verloren.

Ons luxe pandjeshuis in Londen, Bond Street, biedt direct krediet met minimaal papierwerk, plus deskundig advies. Enkele van de vele kunstenaars aan wie wij uitlenen zijn Andy Warhol, Bernard Buffet, Damien Hirst, David Hockney, Marc Chagall, Raoul Duffy, Sean Scully, Tom Wesselmann, Tracey Emin, Banksy en Roy Lichtenstein, om er maar een paar te noemen.